كتاب پزشكي علم ابدان منتشر شد:

علم ابدان (مختصر در طب)؛ تألیف: علی نقی بن محمدحسن (از دانشوران قرن 13 هـ.ق) بر اساس نسخۀ کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی، به شمارۀ 1293، به کوشش: ژیلا درخشان‌فرد؛ زیر نظر: یوسف بیگ‌باباپور، از سوي مجمع ذخائر اسلامي در 280 صفحه به قيمت 14000 تومان منتشر شد:

        نسخه‌ی حاضر، که رساله‌ای مختصر در طبّ نامگذاری شده، به شماره‌ی1293 در کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی نگهداری می‌شود. این نسخه توسّط حكيم علی نقی‌ بن محمّد حسن یوسف‌بن محمّد علوی در سال1263 تاليف شده و بنا به ضبط مولف، به پیشنهاد شخصی به نام بهمن میرزا که در زمان قاجار، صاحب مملکت آذربایجان بوده، تحریر شده است.

        نویسنده‌ی رساله، خود در مقدّمه اذعان دارد که از علوم حکمای عالی‌مقدار اعمّ از متقدّمین و متأخّرین و معاصرین بهره‌مند گشته و در جای جای رساله‌ی خود به کتاب قانون ابن‌سینا ، کتاب خلاصة‌التجارب و همچنین نظرات جالینوس و... استناد نموده است.

 

مشخصات و ویژگی‌های این نسخه

        نسخه‌ی حاضر در بخش‌های گوناگون تنظیم شده و تمامی بخش‌ها به صورت پیوسته و در ذیل هم قرار گرفته است.

        از جمله قسمت‌های مهمّ این نسخه عبارتند از:

1-    هوای محیطی به بدن؛

2-    اکل و شرب؛

3-    حرکت و سکون؛

4-    خواب و بیداری؛

5-    استفراغ و احتباس؛

6-     فصد و حجامت؛

7-    تدبیر مسافرین؛

8-    طریق ساختن انواع شربت‌ها؛

9-    در آداب اطفال در چند باب؛

10- در بیان انواع امراض با غلبه‌ی هریک از مزاج‌ها (بلغم، صفرا، سودا و دم) و علایم آن‌ها و همچنین علاج هریک از آن امراض به طور جداگانه؛

11- در ذکر انواع روغن‌ها و طریقه‌ی ساختن آن‌ها؛

12- ذکر انواع مراهم و ضمادات؛

13- ذکر انواع تب و علاج و صفات آن‌ها؛

و...

     در کلّ این نسخه، نویسنده سعی نموده که هر یک از قسمت‌های مختلف بدن را نام برده و امراض مربوط به آن قسمت و همچنین علاج هریک از امراض را به دقّت هرچه تما‌تر، مورد بررسی قرار دهد. بعد از تشخیص و بیان نمودن علایم بیماری‌ها، علاج هر بیماری به صورت جداگانه بیان شده و در پایان، اغذیه‌ای که بیمار می‌تواند از آن‌ها استفاده نماید نیز ذکر گردیده است.

اين اثر در مجموعه گنجينه‌هاي خطي (شماره 23) مجمع ذخائر اسلامي منتشر شده است.