فهرست نسخ چاپ سنگی و سربی

کتابخانۀ عمومی مراغه

 

نگارش:

یوسف بیگ باباپور

 

مقدّمه

 

کتابخانۀ عمومی مراغه، معروف به کتابخانۀ ملک، به عنوان اوّلین کتابخانۀ عمومی شهر مراغه، در سال 1334 هجری شمسی با 1200 جلد کتاب شروع به کار کرد. بانی آن حاج مسیب موسوی فرزند حاج میرحسین، از شخصیت های نامدار مراغه بود. شهرت حاج مسیب بیشتر در عالم تجارت می باشد؛ چرا که از تجّار بنام مراغه بود. در مراغه به دنیا آمد و تحصیلات مقدّماتی را در زادگاه خود به موفّقیت پشت سر گذاشت. با درایت و کاردانی که داشت تئانست سرمایه ای فراهم آورد و در کار تجارت به نام و آوازه ای برسد. لقبش ملک النجّار بود و در بین عامّه به حاج ملک معروف بود. از آثاری که از آن مرحوم به جا مانده می توان از مسجد موسوی (مسجد کربلا) واقع در میدان خواجه نصیر مراغه، تجارتخانۀ بزرگ موسوی، پل سنگی حاج ملک در راه گذر ارتباطی بر روی صوفی چای، و کتابخانۀ حاج ملک نام برد.

کتابخانۀ ملک به عنوان اوّلین کتابخانۀ عمومی شهر که در داخل تجارتخانه قرار داشت، به نام حاج ملک، کتابخانۀ ملک نام گذاشته شده بود؛ این کتابخانه حاصل رنج چندین سالۀ ملک التجّار بود که در سفرهای مختلف کتابهایی را خریداری می کرد و در کتابخانۀ خود جمع می نمود. هرچند که تأسیس کتابخانه بعد از مرگ حاج ملک، توسط اولادش (میر ابراهیم، میر اسحاق، میرصالح، میر احمد، سید رضا، ملوک الحاجیه و عزّت الحاجیه) صورت گرفت.

حاج مسیّب موسوی، معروف به حاج ملک به سال 1320 هـ. ش. در اثر سکتۀ قلبی دار فانی را وداع گفته و جنازۀ آن مرحوم در کربلا مدفون است.

امروز بخش خطّی کتابخانۀ عمومی مراغه حاوی حدود 200 جلد کتاب خطّی و حدود 650 جلد کتب چاپ سنگی و سربی می باشد که غالباً متعلّق به کتابخانۀ ملک التجّار سابق بود. کتب خيی آن قبلاً توسط آقای محمود طیّار مراغی فهرست و در سال 1379 در قم، نشر آل علی(ع) در 312 صفحه به چاپ رسیده است. در بین کتب خطی نسخ نفیسی به چشم می خورد؛ از آن جمله:

کتبی که به خطّ مؤلفین است: التبیان فی شرح القاموس، ترجمۀ جنّه الواقعه کفعمی، الاربعون حدیثاً کرمانی، اصول الفقه تبریزی، نزهه اللباب و تحفه الاحباب، شرح القصائد الاحسائی، عین الحیاه علامه مجلسی، قرّه العین، منهاج البصیره و الیقین حکیم مراغی، مشکاه الحکمه و مصباح البیان.

و کتب نفیس: ترجمۀ السبعین فی مناقب امیرالمؤمنین(ع)، قسطاس المستقیم، شرح الفصول بقراط، توضیح الارشاد، شرح حدیث الغمامه.

و کتب کهن و عتیق: شرح الجمل فی النحو، مجمع البیان طبرسی، معالم التنزیل بغوی، شرح منازل السائرین خواجه عبدالله انصاری، سرّالعالمین غزالی، زهرالکلام فی قصه یوسف(ع)، تهذیب الاحکام شیخ طوسی.

در میان کتب چاپ سنگی و سربی نیز بسیاری از کتب نادر و کمیاب، چاپ ایران و کشورهای مختلف به چشم می خورد که هم اکنون فهرست آن خدمت دوستداران فرهنگ اصیل ایرانی – اسلامی تقدیم می شود.

در نهایت بر خود فرض می دانم که از الطاف ریاست محترم کتابخانۀ عمومی مراغه، جناب آقای سعید اصغری قدر دانی نمایم که زمینه را برای فهرست برداری مهیّا فرمودند؛ و از همۀ دوستان و آشنایانی که بنده را در این راه یاری نمودند.

 

 

                                                                            والسلام علیکم

یوسف بیگ باباپور

مراغه / مهر 1388

/متن كامل فهرست منتشر شده در: دفتر اول جنگ انجمن فهرستنگاراننسخه‌هاي خطي، 1389/